انسان معاصر | نوشته های علی صفدری در زمینه ادیان، ملل و انسانها

     ولتر* (1694 - 1778) از نامدارترین فیلسوفان و نویسندگان فرانسوی عصر روشنگری، اعتقاد به گناه اصلی، تثلیث، آیین قربانی مقدس، تجسد خدا در مسیح و کفاره شدن وی را بی پایه و اساس می دانست. از نظر او «هر آنچه از پرستش خداوند متعال و دلسپردگی به فرمانهای او بگذرد، موهوم است.» با چنین توصیفی ولتر تمام اشکال مسیحیت جز یونیتارینیسم را موهوم پرستی تلقی می کرد. 
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Voltaire

تثلیث ناباوران مسیحی / 6

جان میلتون ؛ شاعر و نویسنده انگلیسی

     جان میلتون (1608 - 1674) شاعر و نویسنده ای انگلیسی و از دانش آموختگان دانشگاه کمبریج بود که در مقاله «آیین مسیح»** نوشت متن کتاب مقدس مصون از تغییر و تحریف و فساد نیست. او کتاب مقدس را با همین شکل فعلی اثری الهی و مقدس می دانست و می گفت که جز تفسیر صوری آن جایز نیست؛ اما خداوند علاوه بر الهام خارجی خویش در کتاب مقدس، یک الهام درونی نیز به ما عطا کرده که همان روح القدس است. میلتون بر اساس کتاب مقدس تثلیث را رد می کرد و نظریه پدر آریوس را ترجیح می داد و می گفت:

     عیسی بی گفتگو پسر خداست، اما او در طول زمان از پدر به وجود آمده؛ پس او هم زمان با پدر نیست و هرگز با او برابر نه. مسیح عاملی است که به منزله کلمه به وسیله خدا خلق شده است و سایر مخلوقات با واسطه او به وجود آمده اند.***

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* John Milton
** De Doctrine Christiana
*** Masson David / Life of john milton / VI / P 827
 

تثلیث ناباوران مسیحی / 5

برناردینو اوکینو ؛ متاله و مصلح دینی ایتالیایی

     برناردینو اوکینو* (1478 - 1564) متاله و مصلح دینی ایتالیایی، در زوریخ به خدمت کشیشی پذیرفته شد. او واعظ و راهبی بود که همه مراحل تعالی دینی را پشت سر گذاشت. افکار او متکی بر توحید کامل بود، نه تثلیث مسیحی؛ و این موجب شد تا در کارش اخلال ایجاد کنند و از کار برکنارش نمایند.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Bernardino Oehino
**
 

تثلیث ناباوران مسیحی / 4

کاستولین ؛ متاله پروتستان فرانسوی

     کاستولین* (1515 - 1563) متاله پروتستان فرانسوی نیز عقیده ای به تثلیث و الوهیت حضرت عیسی نداشت. او می گفت که صدها سال است مردم درباره مسیح و تثلیث بحث کرده اند و از این بحث ها نتیجه ای به دست نیامده است و شاید هیچگاه به دست نیاید؛ خلق و خوی مردم از این مباحث بهبود نمی یابد و آنچه ما بدان نیازمنیدم به کار بستن تعالیم مسیح است.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Castellio
**
 

تثلیث ناباوران مسیحی / 3

میکائیل سروتوس و اشتباه تثلیث

     میکائیل سروتوس* (1511 - 1553) در اسپانیا زاده شد. زمانی که وی مشغول تحصیل علم حقوق بود، برای نخستین بار به متن کامل کتاب مقدس دست یافت. او تصمیم گرفت 1000بار این کتاب را بخواند. سروتوس پس از مطالعه دقیق پی برد که تثلیث در کتاب مقدس وجود ندارد. او در بیست سالگی مهمترین اثر خود به نام «اشتباه تثلیث»** را نگاشت. عیسی از نظر سروتوس تنها از این جهت فرزند خدا بود که آفریدگار، حکمت خویش را بر وی مکشوف ساخته است، ولی عیسی با آفریدگار که امکان دارد همین حکمت را به دیگران نیز ببخشد، برابر و در ابدیت او شریک نیست و خداوند فرزند خود عیسی را مانند یکی از پیامبران به جهان فرستاد. سروتوس درباره تثلیث می گفت: همه ی کسانی که به سه گانگی ذات آفریدگار معتقدند، سه گانه پرست هستند و از آنجا که یگانگی خدا را انکار می کنند، بی دین بالفطره اند. سرانجام کلیسای ژنو، سروتوس را بازداشت، محاکمه و به سوزاندن در آتش محکوم کرد. مهمترین اتهام وی انکار تثلیث بود. حدود دو قرن بعد ولتر پس از نکوهش نقش کالون در اعدام سروتوس نوشت: «آن گونه که پیداست امروز به خاکستر سروتوس احترام می گذارند و کشیشان پروتستان به نظریه یونیتارینیسم وی گرویده اند.» شایان ذکر است که در سال 1903 میلادی بنای یادبودی در محل اجرای حکم سروتوس ساخته شد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Servetus
** De Trinitatis Erroribus
*** برای اطلاعات بیشتر به کتاب «تاریخ جامع ادیان» نوشته "جان بی ناس" مراجعه نمایید.