انسان معاصر | نوشته های علی صفدری در زمینه ادیان، ملل و انسانها

به پزشکی عمومی یا جراحی علاقه داشت اما زمانی که پا را بر پله اول دانشکده گذاشت حسی به او نهیب زد که دندانپزشکی بخوان! همین کار را هم کرد و اکنون یک دندانپزشک موفق است و تاکنون بیش از 5000 بیمار را تیمار کرده است.

او می‌گوید: یکی از سخت‌ترین کارها هنگام تحصیل در اوکراین،‌ یادگیری زبان روسی بود؛ برای همین آن زمان که به این کشور وارد شدم تصمیم به بازگشت داشتم با برادرم تماس گرفتم و گفتم می‌خواهم برگردم. ایشان توصیه کرد یک هفته ای بمانم؛ این یک هفته حالا 21 سال شده است!

با حضور در یک مجلسی که به ظاهر خوشایندش نبود و آشنایی با پیرمردی اوکراینی، نخستین جرقه روضه‌خوانی و فعالیت مذهبی‌اش زده می‌شود، او سپس در یک مجلس ختم شرکت کرده و با سیل علاقه‌مندان به روضه اهل بیت (ع) و مسلمانان مواجه می‌شود.

حجت‌الاسلام سید احمد صابونچی، مؤسس حسینیه اهل بیت(ع) کی‌یف است، او بیان می‌کند که در این حسینیه هم به روضه آقا اباعبدالله(ع) می‌پردازد و هم مشکلات مردم را حل و فصل می‌کند، هم شهادتین را برای مستبصرین جاری می‌کند و هم خطبه عقد مسلمانان را می‌خواند.

او می‌گوید یکی از اتاق‌های حسینیه را به اتاق عقد تبدیل کرده و خطبه دختر و پسرهایی که مسلمان می‌شوند در این اتاق قرائت می‌شود.

همسر حجت‌الاسلام صابونچی، اوکراینی و از خانواده‌های مشهور است. حاج‌آقا اذعان  می‌کند که برای ازدواج با این خانم، مادرش به اوکراین آمده و خواستگاری کرده و البته چهار سال از زمان آشنایی تا ازدواجشان به طول انجامیده تا همسرش به میل و رغبت مسلمان شده است. مهریه همسر حجت‌الاسلام صابونچی 5 سکه بهار آزادی و آینه و شمعدان است.

وی همه موفقیتش را از امام حسین(ع) دارد و می‌گوید که شب‌های محرم هفتصد تا هشتصد نفر را در حسینیه نذری می‌دهند و شام غریبان نیز در خیابان نماز می‌خوانند. ضمن اینکه وقتی دسته عزاداری در خیابان‌های کی‌یف راه‌ می‌افتد، تعداد عزاداران 10 برابر می‌شود و حدود هفت هزار نفر را در بر می‌گیرد!

حجت‌الاسلام صابونچی اوقات فراغت به همراه خانواده از شهر دور می‌شود و به ماهیگیری می‌پردازند.

وی می‌گویم که اوکراین سه میلیون مسلمان دارد که از میان آنها 250 هزار نفر شیعه هستند، این شیعه‌ها اکثراً در کی‌یف و اطراف آن زندگی می‌کنند و شامل آذری‌ها، افغان‌ها، تاتارها و ... هستند.

حجت‌الاسلام صابونچی مهم‌ترین آرزوی خود را احداث نخستین مسجد شیعیان در اوکراین می‌داند و دراین باره می گوید: زمین مسجد را خریده‌ایم، 30 هزار دلار هم پرداخت کرده‌ایم تا نقشه آن تهیه شده است اما بنیه مالی ما کفاف ساخت بنا را نمی‌دهد، امیدوارم  بتوانیم این طرح را پیش ببریم.

بخش نخست گفت‌وگو با حجت‌الاسلام صابونچی را در ادامه می‌خوانیم.

اوکراین 3 میلیون مسلمان دارد

*از وضعیت فرهنگی اجتماعی اوکراین بگویید و اینکه چند میلیون مسلمان دارد.

ـ‌ تا آنجا که من می‌دانم اوکراین سه میلیون مسلمان دارد و از میان آنها 250 هزار نفر شیعه هستند. شیعه‌ها بیشتر در کی‌یف و اطراف هستند و اهل سنت و افغان‌ها هم هستند، تاتارها (اقوام ترک‌‌تبار) هم مسلمان هستند، جالب است برایتان بگویم عده‌ای از آنها آنقدر از اسلام بی‌اطلاع‌اند که تنها می‌دانند گوسفند برای خوردن حلال است ولی دیگر ذبح اسلامی و ... نمی‌دانند!

مسلمانانی که کمترین اطلاعی از اسلام دارند!

*تاتارها هم شاخه‌های مختلف دارند؟

-بله حنفی، مالکی و ... اما نمی‌دانند مرجع تقلید کیست، خمس چیست و دیگر احکام به چه صورت است. ما هم برای همین این اندازه زحمت کشیدیم، حالا اگر بگویم خمس بدهید که دیگر کسی به اسلام رو نمی‌آورد! من مجبور شدم خودم فعالیت کنم و برای اسلام مایه بگذارم، پدرم همیشه می‌گفت باید در دین خرج کنی تا پیش برود، وگرنه اگر چشم به خرج دیگران بدوزی چیزی پیش نمی‌رود، من هم از خدا خواستم و پزشک شدم.

البته قبلاً ترکیب مسلمانان به سمت آذری‌ها بیشتر بود الان تا حدودی تغییر کرده و عراقی‌ها، پاکستانی‌ها، سوری‌ها و افغان‌ها بیشترند. حتی من برخی مسئولیت‌ها را الان به پاکستانی‌ها بیشتر می‌دهم تا دیگران، چرا که در حسینیه کارهای ما زیاد است و نیاز به کمک داریم. در مجالس دهه اول محرم هفتصد تا هشتصد نفر را شام می‌دهیم.

*اسماعیلی و فاطمی هم آنجا هستند؟

- من فقط دو ـ سه نفر زیدی دیدم ولی بقیه شاخه‌ها را خیر.

کی‌‌یف مسجد ندارد

*در کی‌یف قبرستان مسلمانان هم دارید؟

ـ بله قبرستان داریم ولی مسجد شیعیان نداریم، اهل تسنن دارند ولی ما نداریم.

توهین نمی‌کنیم و نمی‌گذاریم به مقدساتمان توهین شود

*در اوکراین برای تبلیغ اسلام یا فعالیت مسلمانان مخالفتی نمی‌کنند؟

ـ خوشبختانه دیگر ادیان به ما مطمین هستند که ما اهل چیزی نیستیم. ضمن اینکه قوانین را هم می‌دانیم و به مقدسات کسی توهین نمی‌کنیم و از دیگران هم توقع داریم به ما احترام بگذارند. ولی یک مرتبه کلوپی به نام «مکه» تأسیس کرده بودند که علناً توهین به مقدسات ما بود، رفتیم و آن را خراب کردیم، به‌هرحال اینها می‌دانند که ما بی‌ترمز هستیم (باخنده) و البته زور ما از دولت بیشتر است.

رعایت حجاب در اماکن مذهبی از سوی اوکراینی‌ها

* برای حجاب که مشکلی ندارید؟ چون ظاهراً اوکراینی‌ها در مکان‌های مقدس خودشان هم حجاب دارند.

ـ بله در اوکراین هم مجموعه اماکن مذهبی‌شان باید بانوان با حجاب و روسری بروند، همانطور که مسیحیان هم در مکان‌های مقدسشان سر را می‌پوشانند و فقط در اوکراین اینطور نیست.

در منبر هم می‌گویم که دولت آمریکایی را قبول ندارم

*تحولات اخیر اوکراین بر شما هم تأثیری گذاشته است؟

ـ دولت تا به حال که به ما چیزی نگفته البته من این دولت را هم تأیید نمی‌کنم چرا که تحفه آمریکاست حتی در منبر هم این را می‌گویم که دولت را قبول ندارم و در منبر مطرح می‌کنم ولی برای ملت اوکراین دعا می‌کنم تا از نوکری آمریکا نباشند. من اوکراین مستقل را می‌خواهم، نه روسیه و نه آمریکا را تأیید نمی‌کنم.

آرزو داشتم که یک روز سفیر ایران در اوکراین شوم

*آیا زمینه برای فعالیت مسلمانان در اوکراین فراهم است؟

ـ بله ولی ایرانیان خیلی خوب کار نمی‌کنند. آرزو داشتم که یک روز سفیر ایران در اوکراین شوم چرا که پتانسیل‌ها را می‌شناسم، متأسفانه تراز بازرگانی ما با اوکراین منفی است. این در حالیست که ترکیه آمده و در زمین‌های اوکراین زراعت می‌کند و گندم صادر می‌کند!

در اوکراین کمبود مبلّغ داریم

*چند حسینیه در اوکراین وجود دارد؟

ـ تقریباً 6 حسینیه به جز کی‌یف، که همه‌شان مردمی است. الان چند سالی است که در مناسبت‌های ویژه مبلّغ آنجا را تأمین می‌کند، از پول بلیت تا هزینه اقامت و ... این خیلی خوب است، چون فشار کار ما را کم کرده است البته سالی شش ـ هفت نفر اعزام شوند بهتر است ولی امسال فقط دو نفر فرستاده شدند.

ارتباط 4000 شیعه با حسینیه اهل‌بیت(ع)

* ارتباطتان با شیعیان اوکراین به چه صورت است؟

ـ ارتباط خوبی داریم، خوشبختانه آنها دیگر مرا می‌شناسند و سه ـ ‌چهار هزار نفری هستند که مرتب به حسینیه رفت و آمد دارند و تعبیرشان درباره این است که چه حال خوبی داشته باشیم یا خیر، سید احمد آدم خوبی است!

*حسینیه برای فعالیت‌های خود سایت یا مرکز اطلاع‌رسانی هم دارد؟

ـ به تازگی سایت www.ahlul-bayt-ukraine.com را به دو زبان انگلیسی و روسی تأسیس کردیم که البته در ابتدای راه است.

سالی ده ـ بیست نفر در اوکراین شیعه می‌شوند

* راستی تاکنون چند نفر را شیعه کردید؟

ـ شاید سالی ده ـ بیست نفر بشوند البته عده‌ای از روی کلاس‌ها و عده‌ای هم صدای ما را می‌شنوند طالب می‌شود مثلاً یک آقایی طبقه چهارم منزل ما زندگی می‌کرد که صدایم را شنیده بود و گفت به اسلام علاقه‌مند شده است.

در ماه محرم هم که دسته عزاداری بیرون می‌رود سعی می‌کنم خوش‌آهنگ بخوانم تا مردم جلب شوند. معمولاً اذان مغرب را با صدای مرحوم مؤذن‌زاده و دیگران از پشت بام حسینیه پخش می‌کنم. تابستان‌ها که مردم بیشتر بیرون هستند صدای اذان را که می‌شوند تعجب می‌کنند و برخی خوششان می‌آید و ندیدم کسی بدش آمده باشد.

*پس می‌توان گفت که حدود هزار نفری را شیعه کردید؟

-هزار نفر که اغراق است ولی کمترش را شیعه کردم، حتی یکی از همسایه‌هایمان «عرفان» که اصلیتش آذری بود پنج سالی است که مسلمان شده و کمک حال من در لابراتوار شد. ما به کسی نمی‌گوییم که اسلام بیاورد خودشان تشویق می‌شوند. یکی از دکترها که می‌شناسم هم اسلام آورد و با او هنوز در ارتباطم.

نیاز شدید به رساله رهبر انقلاب به زبان روسی

* این افرادی که شیعه می‌شوند از چه کسی تقلید می‌کنند؟

ـ ما در زبان روسی اصلا کار نکرده‌ایم و ضعف عمده به این موضوع باز می‌گردد. چون نماینده رسمی آیت‌الله سیستانی هستم، رساله «مختصرالاحکام» ایشان را دارم و به مستبصرین می‌دهم ولی عده‌ای می‌خواهند مقلد حضرت آقا باشند و چون رساله ایشان را به زبان روسی پیدا نکردم، رساله‌ای ندارم به آن‌ها ارائه کنم.

*حاج آقا اینها که شیعه می‌شوند، چقدر اهل انجام مناسک هستند؟ یعنی مشروب نخورند، نماز بخوانند، روزه بگیرند و ...

ـ همه تقریباً اینطورند، آذری‌ها یک خاصیت خوبی که دارند این است که اگر توبه کنند دیگر سرشان را هم ببرند گذشته را تکرار نمی‌کنند و توبه‌شکن نمی‌شوند.

*نماز خواندن را چطور یاد می‌گیرند؟

ـ به سرعت! مثل معجزه یاد می‌گیرند.

آمادگی شیعیان کی‌یف برای نبرد با داعش

*این شیعیان اوضاع و احوال ایران و کشورهای شیعی را هم رصد می‌کنند؟

ـ بله خوشبختانه نبض ایران در حسینیه می‌زند. آن زمانی که آقای سیستانی حکم جهاد برای مبارزه با داعش دادند حدود 50 نفر پاسپورت آوردند و گفتند می‌خواهیم بجنگیم! یک بار هم که آمریکا جلو آمده بود سر صبح 30 پاسپورت آوردند و گفتند برو اجازه بگیر ما بجنگیم. من واقعاً نمی‌دانستم چه کنم، رفتم سفارت و قضیه را مطرح کردم و آن‌ها هم پس از مشورت با تهران گفتند فعلا صلاح نیست.

* از مراسم‌های ماه رمضان در حسینیه خودتان توضیح دهید؟

-ماه رمضان را ما هر شب افطاری می‌دهیم البته امسال تصمیم گرفتیم این کار را نکنیم چرا که ساعت 10 شب افطار می‌شود و 2 بامداد نیز سحر است! اگر ما هم بخواهیم افطاری بدهیم کل این چهار ساعت هم گرفته می‌شود. اما تا سال گذشته هر روز دویست تا سیصد نفر را افطاری می‌دادیم.

     ادامه دارد...