انسان معاصر | نوشته های علی صفدری در زمینه ادیان، ملل و انسانها

  سوال ششم: سوال شده است چرا مقام امامت موروثی است و از پدر به پسرش منتقل می‌شود؟ 

     در جواب این سوال باید گفت: مقام امامت تنها به کسانی اعطا می‌گردد که شرایطی همچون عصمت و علم  فراوان و... را دارا باشند و از این شرایط کسی جز خداوند اطلاع و آگاهی ندارد. از این رو حتی قبل از خلقت امامان، نام و مشخصات آنان از طرف خداوند معلوم گشته و به پیامبر ابلاغ شده است. اما دربارۀ سرّ قرار گرفتن امامت، خلافت و یا نبوّت و لو به جهت لیاقت‏های لازم در نسل پیامبر سابق، باید گفت که از این امر تنها خداوند آگاهی کامل دارد، البته توجه به دو نکته می‌تواند تا حدودی در پاسخ سؤال مثمر ثمر باشد:

     پیامبران با ثبوت نبوت و کمالاتشان، در قلب‏ها جا گرفته و در میان مردم محبوبیت خاصی پیدا می‏کنند. مردم نیز در صورتی که کسی را دوست بدارند وابستگان صالحِ او را نیز دوست می‏دارند و هر کسی که مورد محبت قرار گرفت در صدد اطاعت از فرامین او بر می‏آیند، از همین رو بهترین افراد برای امامت و جانشینی و یا نبوت، ذریه و نسل آن پیامبراند، هر چند ما این را مطلق نمی‏دانیم، بلکه قیدها و شرط ‏هایی را که از جمله عصمت و افضل بودن و... است نیز در امام معتبر می‏دانیم.

     گرچه در بین ذریه و نسل پیامبران، انسان‌های ناصالح نیز بوده‌اند، اما نباید تأثیر غذای طیب و طینت و رحم پاک را در تربیت نسلی شایسته فراموش کرد و نقش وراثت (مسائل ژنتیکی) و... را در انتقال سجایای اخلاقی و شایستگی‌ها نادیده انگاشت. بنابراین گرچه انتخاب امام بر اساس لیاقت‌ها و شرایط گفته شده است، اما بعید نیست که عامل وراثتی نقشی در بسترسازی این شرایط و فراهم نمودن زمینه‌های لازم، ایفا کرده باشد. از این روست که زنازاده از برخی از مناصب اجتماعی همانند امامت جماعت محروم گشته است.