انسان معاصر | نوشته های علی صفدری در زمینه ادیان، ملل و انسانها

     آیلار* (1079 - 1142) فیلسوفی فرانسوی بود که بر اهمیت عقل در اعتقاد دینی تأکید داشت و با کاربرد ماهرانه‌ی منطق و جدل در آموزه‌هایی مانند تثلیث و کفاره، روحی تازه به مباحث الهیات دمید. با وجود همه‌ی مشکلاتی که پیرامون نظریه‌ی وی درباره‌ی تثلیث، وجود داشت، وی یکی از مفسران بزرگ انجیل به شمار می‌رفت. شاید بیش‌ترین شهرت وی به خاطر تفسیرش بر کتاب حزقیال است.
     وی کتابی با عنوان «در بیان وحدت الهی و تثلیث»** نگاشت که موضوع اصلی خطابه های او در سال 1120 بود. آیلار در این کتاب خاطر نشان ساخت که وحدت خدا نکته ای است که بزرگترین ادیان و ارجمندترین فلاسفه درباره ی آن اتفاق نظر دارند. وی می خواست مرموزترین عقاید کلیسا حتی مسئله تثلیث را با موازین عقلی منطبق کند. به عقیده او تثلیث سه صورت و سه جلوه از ذات باری تعالی هستند؛ ولی جمیع کارهای خداوند بر مبنای وحدانیت و اتحاد میان قدرت، خرد و محبت الهی قرار دارد. سر انجام آیلار به خاطر این وع اندیشه اش محکوم شد و شورای رسیدگی به جرم او، وی را مکلف ساخت تا کتابش را به آتش افکنده و مدت یک سال در صومعه ای زندانی باشد.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Peter Abelard

     جوزف پریستلی (1733 - 1804) روحانی، فیلسوف و شیمی دان انگلیسی تبار و از اعضای انجمن سلطنتی بود که اکسیژن را کشف کرد. وی در کتاب «تاریخ تباهی های مسیحیت»** کفاره شدن مسیح و تثلیث را رد کرد و آنها را تباهی هایی دانست که با گذشت زمان مسیحیت را آلوده کرده اند. به عقیده او این آموزه ها در تعالیم و اندیشه مسیح و حواریون وجود نداشته و بعدا وارد مسیحیت شده است.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Joseph Priestley
** History of the Crruptions of Christianity

     ولتر* (1694 - 1778) از نامدارترین فیلسوفان و نویسندگان فرانسوی عصر روشنگری، اعتقاد به گناه اصلی، تثلیث، آیین قربانی مقدس، تجسد خدا در مسیح و کفاره شدن وی را بی پایه و اساس می دانست. از نظر او «هر آنچه از پرستش خداوند متعال و دلسپردگی به فرمانهای او بگذرد، موهوم است.» با چنین توصیفی ولتر تمام اشکال مسیحیت جز یونیتارینیسم را موهوم پرستی تلقی می کرد. 
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* Voltaire

تثلیث ناباوران مسیحی / 6

جان میلتون ؛ شاعر و نویسنده انگلیسی

     جان میلتون (1608 - 1674) شاعر و نویسنده ای انگلیسی و از دانش آموختگان دانشگاه کمبریج بود که در مقاله «آیین مسیح»** نوشت متن کتاب مقدس مصون از تغییر و تحریف و فساد نیست. او کتاب مقدس را با همین شکل فعلی اثری الهی و مقدس می دانست و می گفت که جز تفسیر صوری آن جایز نیست؛ اما خداوند علاوه بر الهام خارجی خویش در کتاب مقدس، یک الهام درونی نیز به ما عطا کرده که همان روح القدس است. میلتون بر اساس کتاب مقدس تثلیث را رد می کرد و نظریه پدر آریوس را ترجیح می داد و می گفت:

     عیسی بی گفتگو پسر خداست، اما او در طول زمان از پدر به وجود آمده؛ پس او هم زمان با پدر نیست و هرگز با او برابر نه. مسیح عاملی است که به منزله کلمه به وسیله خدا خلق شده است و سایر مخلوقات با واسطه او به وجود آمده اند.***

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

* John Milton
** De Doctrine Christiana
*** Masson David / Life of john milton / VI / P 827