انسان معاصر | نوشته های علی صفدری در زمینه ادیان، ملل و انسانها

سلام / طبق آنچه که ابن جوزی در تذکرة الخواص نقل می کند حضرت فاطمه بنت اسد ^{علیها السلام} از همسرش حضرت ابوطالب ^{علیه السلام}، چهار پسر و دو دختر داشت. «طالب» پسر بزرگ او بود که از وی نسلی باقی نمانده است. دومین فرزند او «عقیل» و سومین آن‌ها «جعفر» معروف به جعفر طیار و چهارمین و آخرین فرزند پسر وی، حضرت علی ^{علیه السلام} است و بین هر کدام از برادران، ده سال فاصله سنی وجود داشته است.
     دو دخترش یکی «ام هانی» و دیگری «جمانه» است. همه فرزندان حضرت ابوطالب ^{علیه السلام}، از فاطمه بنت اسد ^{علیها السلام} هستند.

     سوال : درباره قبرستان باب الصغیر توضیح دهید؟

---

سلام / یکی از قبرستانهای مهم و تاریخی دمشق، قبرستان باب الصغیر است که بیرون دروازه باب الصغیر واقع شده است. طبق نقل های موجود قبر بسیاری از امامزادگان، اصحاب پیامبر، سرهای شهدای کربلا، علما ، مورخان ، محدّثان و بزرگانی دیگر در این قبرستان است که به برخی از آنها اشاره می کنم:
     از میان همسران پیامبر خدا دو تن از ایشان را می گویند که در این قبرستان مدفونند. یکی ام سلمه که در سال 62هجری آخرین همسر رسول خدا بود که دارفانی را وداع گفت و دیگری ام حبیبه دختر ابوسفیان که سخت با پدرش مخالفت داشت. در این قبرستان برای این دوبانوی بزرگوار مقامی وجود دارد، اما بیشتر مورخان بر این باورند که در قبرستان بقیع در مدینه مدفونند.
     از میان فرزندان اهل بیت ^{علیهم السلام}، عبدالله فرزند امام صادق ^{علیه السلام}، ابومحمد عبدالله باهر فرزند امام سجاد ^{علیه السلام}، ام کلثوم دختر امیرالمومنین ^{علیه السلام}، سکینه دختر امام حسین ^{علیه السلام}، فاطمه دختر امام حسین ^{علیه السلام} مشهور به فاطمه صغری، حمیده دختر مسلم بن عقیل، میمونه دختر امام حسن ^{علیه السلام} در این قبرستان قبری دارند. در میان قبرهایی که منسوب به این بزرگان است برخی از قوت و برخی از ضعف برخوردارند؛ مانند قبری که منسوب به فاطمه صغری دختر امام حسین ^{علیه السلام} است که در بعضی نقل ها داریم که این قبر متعلق به یکی از نوادگان امام حسین ^{علیه السلام} است و بر دیواره این بقعه به خط کوفی نوشته شده: «هذا قبر فاطمة بنت احمد بن الحسین الشهید».
     قبر بانوی بزرگوار اسماء بنت عمیس، همسر امیرالمومنین ^{علیه السلام} و مادر محمدبن ابوبکر نیز در این قبرستان است. رسول خدا ^{صل الله علیه و آله} درباره وی فرمودند: اسما از زنان بهشتی است.
     برخی از سرهای مطهر شهدای کربلا را نیز می گویند در این قبرستان مدفون است؛ همانند سر حضرت عباس ^{علیه السلام} و حضرت علی اکبر ^{علیه السلام} و جناب حبیب بن مظاهر. البته که بر بارگاهی که جدیدا بر روی این مقام ساخته اند نام شانزده شهیدی که ممکن است سرشان در اینجا مدفون باشد را حکاکی کرده اند. ناگفته پیداست که طبق عقیده ما سرهای مطهر شهدای کربلا بعد از واقعه اسارت و آورده شدنشان به شهر شام، دوباره به کربلا بازگردانده شد و به پیکرهایشان ملحق گردید و اینجا تنها مقامی است که ممکن است مدتی در آن بوده باشند.
     در این قبرستان قبری نیز منسوب به جناب عبدالله بن جعفر شوهر حضرت زینب ^{سلام الله علیها} نیز وجود دارد که بر مبنای نقل های تاریخی نمی تواند صحت داشته باشد؛ زیرا که این جناب در سال 80هجری در «عام الجُحاف» در مدینه وفات یافت و در کنار قبر عقیل در بقیع به خاک سپرده شد. در شهر حمص سوریه نیز در مسجدی به نام «جامع طیّار» قبری را به عبدالله و برادرش عبیدالله منسوب می کنند که صحت ندارد.
     بلال حبشی، موذن رسول خدا در سال 17 یا 20 هجری در سن 62سالگی در دمشق درگذشت و در قبرستان باب الصغیر به خاک سپرده شد. عبدالله بن مکتوم نیز که از موذنین صدر اسلام بوده در این قبرستان مقبره ای دارد اما به احتمال دقیق تر قبرش در بقیع در مدینه است. بانوی بزرگوار «فضّه» خادمه حضرت زهرا ^{سلام الله علیها} نیز مزاری در این قبرستان دارد.
     در پایان لازم است یادآوری کنم که زیارت این قبرستان و تمام مقابری که در آن موجود است امری پسندیده محسوب شده و تکریم بزرگان است. انشاء الله روزی همه ی ما شود که قدم به باب الصغیر بگذاریم و آنجا را زیارت کنیم.

سلام / آری اناجیل همنوا (سه گانه) با انجیل یوحنا در مواری متفاوت است؛ مثلا در اناجیل همنوا سخنی از الوهیت حضرت عیسی(ع) به میان نیامده است و واژه "پدر" که در سخنان منقول از حضرت عیسی(ع) آمده است واژه ای مجازی و حاکی از محبت خدا نسبت به بندگان است. به همین خاطر فقط درباره رابطه حضرت عیسی(ع) با خدا به کار برده نشده است بلکه دیگران هم می توانستند با این تعبیر خدا را یاد کنند.
در انجیل یوحنا، حضرت عیسی موجودی ازلی و هم شأن با خدا دانسته شده که جسمانیت پیدا کرده و بر زمین آمده است.

علی صفدری - قم المقدسه

سلام / ایشان یکی از راویان و ثقات محدثین امامیه و شیعه هستند که روایت مشهور «یابن الشبیب! ان کنت ‏باکیا لشى‏ء فابک للحسین بن على بن‏ ابى طالب فانه ذبح کما یذبح الکبش ؛ اى پسر شبیب، اگر بر چیزى گریه مى‏کنى، بر حسین بن على گریه کن که او را چون‏ .... سر بریدند»¹ از روایاتی است که ایشان نقل نموده اند. نام کامل ایشان ریان بن شبیب است و دایی اش معتصم عباسی هشتمین خلیفه بنی العباس می باشد. در منابع روایی، روایاتی از امام رضا و امام صادق و امام باقر علیهم السلام به چشم می خورد که راوی اش ایشان است. رحمت خدا بر ایشان.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

[1] بحار الانوار . ج 44 ص 286

سلام / با تامل و سیری در ادیان جهان می توان به این حقیقت واقف شد که همه ادیان به نحوی به منجی اعتقاد دارند. البته در گستره و حیطه آن به شفافیت اسلام نیست. اما هم در آیین بودا و هم در آیین کنفوسیوس افرادی را به عنوان منجی مطرح کرده اند. مثلا در آیین بودا میتیریه به عنوان منجی مطرح است. اما در آیین کنفوسیوس گاهی خود کنفوسیوس و گاهی نیز کسی که از طرف او می آید با لقب های گوناگون به عنوان منجی مطرح شده است. اما بحث زمانی، که نجات در آن حاصل می شود و خصوصیات آن زمان، به اسلام شباهت های زیادی دارد.
بنابراین از لحاظ ظاهر و اسم و لقب نمی توان منجی در این ادیان را با اسلام یکی دانست؛ ولی محتمل است که از لحاظ مصداق منجی یکی باشد، زبرا در تمام ادیان بحث نجات جهانی مطرح است نه نجات قوم قبیله ای خاص. از این جهت می توان گفت که همه در مورد نجات سخن می گویند.