درباره قبرستان باب الصغیر توضیح دهید؟
دوشنبه, ۱۷ تیر ۱۳۹۲، ۱۰:۴۱ ق.ظ
سوال : درباره قبرستان باب الصغیر توضیح دهید؟
سلام / یکی از قبرستانهای مهم و تاریخی دمشق، قبرستان باب الصغیر است که بیرون دروازه باب الصغیر واقع شده است. طبق نقل های موجود قبر بسیاری از امامزادگان، اصحاب پیامبر، سرهای شهدای کربلا، علما ، مورخان ، محدّثان و بزرگانی دیگر در این قبرستان است که به برخی از آنها اشاره می کنم:
از میان همسران پیامبر خدا دو تن از ایشان را می گویند که در این قبرستان مدفونند. یکی ام سلمه که در سال 62هجری آخرین همسر رسول خدا بود که دارفانی را وداع گفت و دیگری ام حبیبه دختر ابوسفیان که سخت با پدرش مخالفت داشت. در این قبرستان برای این دوبانوی بزرگوار مقامی وجود دارد، اما بیشتر مورخان بر این باورند که در قبرستان بقیع در مدینه مدفونند.
از میان فرزندان اهل بیت علیهم السلام، عبدالله فرزند امام صادق علیه السلام، ابومحمد عبدالله باهر فرزند امام سجاد علیه السلام، ام کلثوم دختر امیرالمومنین علیه السلام، سکینه دختر امام حسین علیه السلام، فاطمه دختر امام حسین علیه السلام مشهور به فاطمه صغری، حمیده دختر مسلم بن عقیل، میمونه دختر امام حسن علیه السلام در این قبرستان قبری دارند. در میان قبرهایی که منسوب به این بزرگان است برخی از قوت و برخی از ضعف برخوردارند؛ مانند قبری که منسوب به فاطمه صغری دختر امام حسین علیه السلام است که در بعضی نقل ها داریم که این قبر متعلق به یکی از نوادگان امام حسین علیه السلام است و بر دیواره این بقعه به خط کوفی نوشته شده: «هذا قبر فاطمة بنت احمد بن الحسین الشهید».
قبر بانوی بزرگوار اسماء بنت عمیس، همسر امیرالمومنین علیه السلام و مادر محمدبن ابوبکر نیز در این قبرستان است. رسول خدا صل الله علیه و آله درباره وی فرمودند: اسما از زنان بهشتی است.
برخی از سرهای مطهر شهدای کربلا را نیز می گویند در این قبرستان مدفون است؛ همانند سر حضرت عباس علیه السلام و حضرت علی اکبر علیه السلام و جناب حبیب بن مظاهر. البته که بر بارگاهی که جدیدا بر روی این مقام ساخته اند نام شانزده شهیدی که ممکن است سرشان در اینجا مدفون باشد را حکاکی کرده اند. ناگفته پیداست که طبق عقیده ما سرهای مطهر شهدای کربلا بعد از واقعه اسارت و آورده شدنشان به شهر شام، دوباره به کربلا بازگردانده شد و به پیکرهایشان ملحق گردید و اینجا تنها مقامی است که ممکن است مدتی در آن بوده باشند.
در این قبرستان قبری نیز منسوب به جناب عبدالله بن جعفر شوهر حضرت زینب سلام الله علیها نیز وجود دارد که بر مبنای نقل های تاریخی نمی تواند صحت داشته باشد؛ زیرا که این جناب در سال 80هجری در «عام الجُحاف» در مدینه وفات یافت و در کنار قبر عقیل در بقیع به خاک سپرده شد. در شهر حمص سوریه نیز در مسجدی به نام «جامع طیّار» قبری را به عبدالله و برادرش عبیدالله منسوب می کنند که صحت ندارد.
بلال حبشی، موذن رسول خدا در سال 17 یا 20 هجری در سن 62سالگی در دمشق درگذشت و در قبرستان باب الصغیر به خاک سپرده شد. عبدالله بن مکتوم نیز که از موذنین صدر اسلام بوده در این قبرستان مقبره ای دارد اما به احتمال دقیق تر قبرش در بقیع در مدینه است. بانوی بزرگوار «فضّه» خادمه حضرت زهرا سلام الله علیها نیز مزاری در این قبرستان دارد.
در پایان لازم است یادآوری کنم که زیارت این قبرستان و تمام مقابری که در آن موجود است امری پسندیده محسوب شده و تکریم بزرگان است. انشاء الله روزی همه ی ما شود که قدم به باب الصغیر بگذاریم و آنجا را زیارت کنیم.
سلام / یکی از قبرستانهای مهم و تاریخی دمشق، قبرستان باب الصغیر است که بیرون دروازه باب الصغیر واقع شده است. طبق نقل های موجود قبر بسیاری از امامزادگان، اصحاب پیامبر، سرهای شهدای کربلا، علما ، مورخان ، محدّثان و بزرگانی دیگر در این قبرستان است که به برخی از آنها اشاره می کنم:
از میان همسران پیامبر خدا دو تن از ایشان را می گویند که در این قبرستان مدفونند. یکی ام سلمه که در سال 62هجری آخرین همسر رسول خدا بود که دارفانی را وداع گفت و دیگری ام حبیبه دختر ابوسفیان که سخت با پدرش مخالفت داشت. در این قبرستان برای این دوبانوی بزرگوار مقامی وجود دارد، اما بیشتر مورخان بر این باورند که در قبرستان بقیع در مدینه مدفونند.
از میان فرزندان اهل بیت علیهم السلام، عبدالله فرزند امام صادق علیه السلام، ابومحمد عبدالله باهر فرزند امام سجاد علیه السلام، ام کلثوم دختر امیرالمومنین علیه السلام، سکینه دختر امام حسین علیه السلام، فاطمه دختر امام حسین علیه السلام مشهور به فاطمه صغری، حمیده دختر مسلم بن عقیل، میمونه دختر امام حسن علیه السلام در این قبرستان قبری دارند. در میان قبرهایی که منسوب به این بزرگان است برخی از قوت و برخی از ضعف برخوردارند؛ مانند قبری که منسوب به فاطمه صغری دختر امام حسین علیه السلام است که در بعضی نقل ها داریم که این قبر متعلق به یکی از نوادگان امام حسین علیه السلام است و بر دیواره این بقعه به خط کوفی نوشته شده: «هذا قبر فاطمة بنت احمد بن الحسین الشهید».
قبر بانوی بزرگوار اسماء بنت عمیس، همسر امیرالمومنین علیه السلام و مادر محمدبن ابوبکر نیز در این قبرستان است. رسول خدا صل الله علیه و آله درباره وی فرمودند: اسما از زنان بهشتی است.
برخی از سرهای مطهر شهدای کربلا را نیز می گویند در این قبرستان مدفون است؛ همانند سر حضرت عباس علیه السلام و حضرت علی اکبر علیه السلام و جناب حبیب بن مظاهر. البته که بر بارگاهی که جدیدا بر روی این مقام ساخته اند نام شانزده شهیدی که ممکن است سرشان در اینجا مدفون باشد را حکاکی کرده اند. ناگفته پیداست که طبق عقیده ما سرهای مطهر شهدای کربلا بعد از واقعه اسارت و آورده شدنشان به شهر شام، دوباره به کربلا بازگردانده شد و به پیکرهایشان ملحق گردید و اینجا تنها مقامی است که ممکن است مدتی در آن بوده باشند.
در این قبرستان قبری نیز منسوب به جناب عبدالله بن جعفر شوهر حضرت زینب سلام الله علیها نیز وجود دارد که بر مبنای نقل های تاریخی نمی تواند صحت داشته باشد؛ زیرا که این جناب در سال 80هجری در «عام الجُحاف» در مدینه وفات یافت و در کنار قبر عقیل در بقیع به خاک سپرده شد. در شهر حمص سوریه نیز در مسجدی به نام «جامع طیّار» قبری را به عبدالله و برادرش عبیدالله منسوب می کنند که صحت ندارد.
بلال حبشی، موذن رسول خدا در سال 17 یا 20 هجری در سن 62سالگی در دمشق درگذشت و در قبرستان باب الصغیر به خاک سپرده شد. عبدالله بن مکتوم نیز که از موذنین صدر اسلام بوده در این قبرستان مقبره ای دارد اما به احتمال دقیق تر قبرش در بقیع در مدینه است. بانوی بزرگوار «فضّه» خادمه حضرت زهرا سلام الله علیها نیز مزاری در این قبرستان دارد.
در پایان لازم است یادآوری کنم که زیارت این قبرستان و تمام مقابری که در آن موجود است امری پسندیده محسوب شده و تکریم بزرگان است. انشاء الله روزی همه ی ما شود که قدم به باب الصغیر بگذاریم و آنجا را زیارت کنیم.
کامران از مونیخ