انسان معاصر | نوشته های علی صفدری در زمینه ادیان، ملل و انسانها

     برای روشن شدن پاسخ، سؤال را این گونه نیز می‌توان مطرح نمود که، اگر پیامبر اسلام، سی سال دیگر بر عمر مبارکشان افزوده می‌شد، چه اتفاقی برای جهان اسلام رخ می‌داد؟!

     زیرا وقتی پیامبر تصریح می‌فرمایند که علی برای او همانند هارون برای موسی است،[1] و وقتی که بر اساس کلمۀ

  سوال ششم: سوال شده است چرا مقام امامت موروثی است و از پدر به پسرش منتقل می‌شود؟ 

     در جواب این سوال باید گفت: مقام امامت تنها به کسانی اعطا می‌گردد که شرایطی همچون عصمت و علم  فراوان و... را دارا باشند و از این شرایط کسی جز خداوند اطلاع و آگاهی ندارد. از این رو حتی قبل از خلقت امامان، نام و مشخصات آنان از طرف خداوند معلوم گشته و به پیامبر ابلاغ شده است. اما دربارۀ سرّ قرار گرفتن امامت، خلافت و یا نبوّت و لو به جهت لیاقت‏های لازم در نسل پیامبر سابق، باید گفت که از این امر تنها خداوند آگاهی کامل دارد، البته توجه به دو نکته می‌تواند تا حدودی در پاسخ سؤال مثمر ثمر باشد:

     پیامبران با ثبوت نبوت و کمالاتشان، در قلب‏ها جا گرفته و در میان مردم محبوبیت خاصی پیدا می‏کنند. مردم نیز در صورتی که کسی را دوست بدارند وابستگان صالحِ او را نیز دوست می‏دارند و هر کسی که مورد محبت قرار گرفت در صدد اطاعت از فرامین او بر می‏آیند، از همین رو بهترین افراد برای امامت و جانشینی و یا نبوت، ذریه و نسل آن پیامبراند، هر چند ما این را مطلق نمی‏دانیم، بلکه قیدها و شرط ‏هایی را که از جمله عصمت و افضل بودن و... است نیز در امام معتبر می‏دانیم.

     گرچه در بین ذریه و نسل پیامبران، انسان‌های ناصالح نیز بوده‌اند، اما نباید تأثیر غذای طیب و طینت و رحم پاک را در تربیت نسلی شایسته فراموش کرد و نقش وراثت (مسائل ژنتیکی) و... را در انتقال سجایای اخلاقی و شایستگی‌ها نادیده انگاشت. بنابراین گرچه انتخاب امام بر اساس لیاقت‌ها و شرایط گفته شده است، اما بعید نیست که عامل وراثتی نقشی در بسترسازی این شرایط و فراهم نمودن زمینه‌های لازم، ایفا کرده باشد. از این روست که زنازاده از برخی از مناصب اجتماعی همانند امامت جماعت محروم گشته است.

     جواب سوال چهارم: سوال نمودی در آیه اول سوره فتح آمده که خداوند گناه پیامبر اسلام را بخشیده است. پس چگونه شما قائل به عصمت پیامبرتان و گناه نکردن وی هستید؟

     در آیه دوّم از سوره فتح، خدا به رسولش می‌فرماید: «لِیَغفرَ لکَ اللهُ ما تَقَدّمَ مِن ذَنبِکَ و ما تأخَّرَ» تا این که خدا گناهان گذشته و آینده تو را ببخشد. مراد از «ذنب» (به معنی گناه) در آیه‌ی شریفه، گناه و معصیت الهی نیست، بلکه گناهی است که مشرکین به پیامبر نسبت می‌دادند. خداوند در ابتدای سوره فتح، خطاب به پیامبر می‌فرماید: ما با فتح مکّه و موقعیتی که به تو دادیم، تمام گناهان نسبت داده شده از سوی مشرکین و تبعات شومی که برای تو در نظر گرفته بودند را بخشیدیم و آنها دیگر با تو برخورد بدی نخواهند داشت.

•      جواب سوال دوم: سوال پرسیدی طبق عقاید شما دیدن خدا ممکن نیست، درحالی که برخی آیات قرآن بیان می‌دارد خداوند قابل رویت است و بر تختی نشسته و تدبیر جهان می‌کند.

     همانطور که در سوال مطرح شده، طبق عقاید اسلامی دیدن خدا متصور نیست. یعنی اصلا خدا قابل رویت نمی‌باشد. البته برخی از گروه‌های اسلامی که در طول تارخ عقایدشان دچار دستبرد شده می‌گویند که خدا قابل دیدن است و خدا را جسم می‌دانند. اما طبق قرآن و عقاید اسلام، خداوند نه جسم دارد و نه می‌توان او را دید. آیاتی وجود دارند که با صراحت دیده شدن خداوند را نفی می‌‌کنند. آیه شریفه «لیس کمثله شیء»[1]، هرگونه شباهت بین خدا و غیر خدا را نفی می‌‌کند، که این نفی، تمام شباهت‌ها را شامل می‌گردد و در نتیجه جسمیت، تحیز و...، همه درباره خدا منتفی می‌‌گردند... و روشن است که با نفی این صفات، امکان